Dansçı erkeğe yönelik önyargılı bakışın "Sinop köçekleri" örneği üzerinden incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın konusu, tarihsel bağlamda köçeklik geleneği, geleneğin günümüzde sürdürülme biçimi ve bu geleneğin toplumsal algılanışıdır. Hedef, dans sanatında erkek dansçıya yönelik önyargıyı tarihsel bir bağlamda incelemektir. Araştırmada, dans sanatı tarihsel olarak ele alınmış, Batılı erkek dansçının konumu incelenerek bu tarihselliğe toplumsal cinsiyet unsuru eklenmiştir. Daha sonra, vaka incelemesi olarak köçeklik geleneğiyle ilgili yazılı kaynaklar ele alınmış, batılı gezginlerin gözlemlerindeki oryantalist bakış irdelenmiştir. Köçeklik geleneğiyle ilgili kişisel deneyimleri bulunan kimselerle görüşülmüş; sözlü tarih yönteminin belli unsurlarından yararlanılarak bu kişilerin kendi sözlerini söylemelerini sağlamak hedeflenmiştir. Görüşmelerde ve yazılı kaynaklarda ortaya çıkan eşcinsellik korkusu içeren yaklaşımlar ayrıntılı bir biçimde ele alınmıştır. Araştırma, erkek dansçıya yönelik önyargılı bakışın farklı tarihsel koşullarda ve coğrafyalarda sürekliliğe sahip olduğunu ortaya çıkarmıştır. Çalışmayla, kalıplaşmış görünen toplumsal cinsiyet kimliklerinin değişkenliğini ortaya çıkarmak ve dans sanatında daha özgür anlatım biçimlerinin yaratılabileceğini göstermek amaçlanmıştır.

This study deals with the köçek tradition in historical context, this traditions continuity in todays conditions and its social status. It sets out to analyse those questions in the context of the prejudice against the male dancer. To get a historical context, the study has began with the analysis of the history of the art of the dance. A gender perspective is added by discussing western male dancers position in that history. In the light of those discussions, written documents on the köçek tradition have been analysed and western travelers accounts orientalist content has been taken into consideration. For the study, people accustomed to that tradition have been interviewed. The method of oral history has been purposefully chosen to give to those people an opportunity to express their thoughts and feelings. Moreover, interviews facilitated to get information about the traditions continuity in todays conditions. In conclusion chapter, homophobical approach in all those resources has been analysed. The study has revealed that the prejudice against the male dancer has continuity in different historical conditions and localities. It aimed to reveal changeability of gender roles and freer expressions forms in the art of dance.