1950'lerden bugüne Türk müziğinin değişimi sözlü tarih çalışması

Abstract

Bu çalışmada, sosyal bilimlerdeki sözlü tarih yöntemi kullanılarak Makamsal Türk Müziğinin değişimi müzikal ölçütlerle tespit edilmeye çalışılmıştır. 1925-1940 yılları arasında doğmuş yirmi icracı ile yapılan yüz saate yakın görüşme sonucunda dokuz başlık altında değişimin anlaşılabileceği görülmüştür: Klasik Fasıl öğrenimi, Meşk tekniğinin uygulanması, çalgı ve seste icra teknikleri, usul hakimiyeti, makam hakimiyeti, taksim yapma veya gazel okuyabilme yetisi, nakil zincirindeki örnek alınan ustaların tespit edilmesi, üslup, ve refakat. Fasıl kavramının değiştiği görülmüştür. Radyonun meşk aracı olarak olumlu bir değişikliğe sebep olduğu ve müziğin naklinde önemli yer oynadığı ve medyanın oynayabileceği anlaşılmıştır. Usul ve makamların bilinirliğinde bu dönemde büyük bir gerileme olduğu tespit edilmiştir. Gazelhanlığın kaybolmaya yüz tuttuğu, taksimlerde virtüözitenin arttığı fakat makamsal hakimiyetin azalmasından dolayı ifade gücünün azaldığı görülmüştür. Türk Makam Müziği üslubunun çokkültürlü yapısı göz önünde bulundurularak dünya makam müzikleri ve tonal müzikle olan ilişkilerin arttırılmasıyla makamsal müzik geleneğimizin zenginleştirilmesi ve yaygınlaştırılması yönünde önerilerle tez tamamlanmıştır.

We have used oral history methodology and analyzed the change of Turkish Maqam Music. We have done 100 hours of interviews with twenty musicians who has born between 1925-1940. From their point of view we have discovered that the musical change on Turkish Maqam Music can be understand by nine key points as "fasil" (repertory), mesk (education by ear), instrument and vocal techniques, maqam, usul (rhythm), taksim and gazel (improvisation), transmission chain, uslup (style) and refakat (accompaniment). In this period maqam and rhythm are two essential points who proove the decrease on the transmission of the Turkish Maqam Music. Vocal improvisation has nearly disappeared. On the other hand communication facilities like radio has served and serves for ear training and transmission of old records. It has been understood also that the multiculturality is the essential characteristic of this maqam music style and western tonal music is a part of this music for 250 years.