Ertan Göksever ile sözlü tarih görüşmesi

Abstract

1935 yılında Bursa’da doğan Ertan Göksever, Rumeli kökenli olan ailenin Bursa’da doğmuş tek üyesidir. 1932 yılında ailesi İpekçilik caddesinden ev alır. Cumhuriyet savcıları, hakimler ve avukatların yaşadığı caddeyi birinci sınıf bir yer olarak ifade eder. Vali konağı denilen mevkiin Yunan Mübadelesi sonrasında şehri terk eden Avramidis adında bir tütün tüccarına ait olduğunu söyler. Şehirdeki pek çok tarihi binanın zaman içinde yıkıldığını söyleyip aynı bölgedeki küçük kiliselerden bahseder. Bölgede en çok korunan yerin Temenyeri olduğunu aktarır. İpekçilik’te Rumeli’den gelen komşuları vardır. Caddedeki Yeni Fırın memur ekmeği, Örnek Fırın'da halk ekmeği bulunur. Memurlar Yeni Fırın’dan 18 kuruşa francala ekmeği alır. Ekmek karne ile satılmaktadır. Muhtarları ara sıra mahalleliye memur karnesi verir, onlar da bu sayede memur ekmeği alırlar. Memurlarla aralarında fark olduğunu yineleyen Göksever, halkın 52 kuruşa ekmek aldığından söz eder. Bazen mısır koçanından ekmekler yapılır ve halka vesikasız olarak 38 kuruşa dağıtılır. Karneyle küçüklere çeyrek, büyüklere yarım ekmek verilir. Şekerin de karne ile satıldığı bu yıllarda bazen bu ürünler çok pahalı fiyata karaborsaya düşmektedir. 1940’larda savaş yılları olması dolayısıyla fakirlik artar. Bu dönmede odun günlük alınmaktadır. Çocukluğunda saklambaç, çelik çomak ve “Anya manya kumanya” tekerlemeleri eşliğinde oyunlar oynarlar. İpekçilik caddesinde pek çok evde elektrik yoktur. Annesi pamuk ve zeytinyağı yakar ve çocuklar bu sayede ders çalışır. Elektrik 1950 yılında semte gelir. Mahallede televizyon ilk olarak Göksever ailesinde vardır. Bu dönemde İstanbul Teknik Üniversitesi haftanın belirli günlerinde ikişer saatlik yayınlar yapmaktadır. Daha sonra TRT yayın hayatına başlar. Mahalledeki televizyon misafirliğinin yanı sıra asıl misafirlik Perşembe günleri Ankara radyosundaki piyes için yapılır. Göksever, komşuluk ilişkilerinin güzelliğinden bahseder. Özellikle Ramazan aylarında dereye boydan boya sofralar kurulur. Lise dönemlerinde Ramazan kış aylarına denk gelir, lise talebeleri sahurda dışarıda olurlar. Okullarda kitap okumaya teşvik vardır. Kızılay damgalı Çocuk Esirgeme Kurumu amblemi hikaye kitapları çıkarılır. Göksever, Bursa’da sadece üç kütüphanenin olmasından yakınır. Mahallede çok kısa sürede değişim yaşanır ve insanlar evlerini müteahhitlere vermeye başlar. Apartmanların semte yükselmesiyle birlikte yaşam değişir ve şehirden göçler başlar.