Sözlü tarih-folklor ilişkisi bağlamında üç aşık destanı

Abstract

Tarih bilimi üzerine çalışmalar yapan bilim insanları büyük oranda yazılı kaynaklardan faydalanmalarının yanında sözlü kaynakların varlığını da kabul etmektedirler. Resmi tarih olarak da adlandırılan ve yazılı kaynaklara dayanan tarihi bilgiler bazı durumlarda tarihsel dönemlerin aydınlatılmasında yetersiz kalabilmektedir. İşte bu noktada, temkinli yaklaşmak kaydıyla, sözlü kaynak olarak folklor ürünlerine başvurulabilmektedir. Folklor ürünleri tarihsel olayların yaşandığı dönemde halkın bu olaylar karşısındaki duygu ve düşüncelerini aktarmaları bakımından oldukça değerlidir ve tarih bilimine katkı sağlayacak özelliktedir. Fakat bu ürünler kuşaktan kuşağa aktarılırken halk muhayyilesinin katmalarıyla değişikliğe uğrayabileceğinden, değerlendirilirken mutlaka denetlenmesi gerekmektedir. Folklor ürünleri içerisinde aşık destanları belirli bir olay veya durumu işleyen, 11’li hece ölçüsüyle ve koşma nazım biçimiyle, dörtlük sayısı on ila yüz arasında değişen, belirli bir ezgi eşliğinde aşıklar tarafından söylenen bir türdür. Gazetenin henüz yaygın olmadığı dönemlerde halka yaşanan olayları aktaran bu destanlar oldukça yaygındı. Bu çalışmamızda 1960’lı yıllarda aşıkların bastırdıkları ve Türkiye’nin yakın tarihinde meydana gelen olayları anlatan üç destan incelenecektir. Bu destanlarda resmi kayıtlara geçen olaylarla bu olayların aşıkların gözünden anlatımları irdelenecektir.

Scientists who study the science of history largely benefit from written sources in addition to admit the existence of oral sources. Also referred to as the official date and historical information based on written sources, in some cases, may be insufficient in light of the historical period. At this point, a cautious approach, provided that the oral folklore as a source products may be consulted. Periods of historical events folklore of the people in the face of these events in terms of communicating thoughts and feelings is very valuable and will contribute to the science of history has the feature. However, these products are transferred from generation to generation with the participation of the public's imagination may be modified, must be supervised when evaluating to do. In the background of the destans of the community in terms of reflecting the historical and social events are seen to be an important species. In the process of transferring to future generations of destans especially love that they have an important function of the shows. Discussed in the saga of the events during the occurrence of events in a coherent way and usually are located in the saga based. The newspaper is not yet widespread incidents of public import in the period of this destan, it was quite common. In this study of love in the 1960s to suppress and Turkey's recent history occurred in three destan the events will be examined. In this destans to official records, with the narration of these events will be examined through the eyes of love.