Güneydoğu Anadolu geleneksel dövme sanatı:Beden yazıtları

Abstract

Geleneksel beden dövme motiflerini Güneydoğu Anadolu Bölgesi insanının zengin kültür mirasının simgesi olarak görmek gerekir. Her kültür inancını ve sosyal yapısını yansıtan kültürel miras ürünlerine sahiptir. Geleneksel dövme: Geçmişten günümüze halkın sosyal yaşamı ile ilgili önemli bilgi ve deneyimleri bedende dövme motifi olarak kuşaktan kuşağa aktaran bireylere, topluma kimlik ve devamlılık kazandıran somut olmayan kültür mirasımızdır. Kitap, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Şanlıurfa, Siverek, Mardin illeri ve köyleri ile Suriye’nin iki sınır köyünde yürütülen çalışmalarının sonucunda hazırlanmıştır. Amacı; yok olmaya yüz tutmuş bir geleneği yaşayan son temsilcilerinden gelecek kuşaklara aktarmaktır. Kapsamlı dövme motifleri seksen ve doksan yaş aralığındaki kişilerde görülmektedir. Eğer araştırılmasaydı onlarla birlikte yok olup gidecekti. Araştırma bulgularında, dövme motifleri ve anlamlarının, bölgede tarih boyunca yaşamış uygarlıklar, inançlar ile Anadolu kültürünün izlerini taşıdığı belirlenmiştir. Geleneksel dövme, bölgedeki diğer maddi ve manevi kültür mirasları ile de örtüşmektedir. Geleneksel dövme motiflerinin anlamları dikkate alındığında, anılan kültürlerin harmanlanarak ortak kültür birliği oluşturulduğu saptanmıştır. Geleneksel dövme, bedene işlenmiş görünen motifleriyle somut bir kavram gibi görünse de, görünmeyen mesajları ve farklı anlamları ile eski köklerin izlerini taşır. Bu nedenle UNESCO’nun somut olmayan kültürel mirası, acil koruma gerektiren listesine yazdırmak ve korunmasına katkıda bulun kitabın diğer bir amacıdır. Kitapta, dövmenin tanımı, dövme tekniği, dövmede kullanılan malzemeler, genel bilgiler, dövmenin Anadolu kültürü ile ilgisi, araştırma bulguları, dövme öyküleri ve motiflerin konu başlıkları ele alınıyor. Kitabın son bölümünde kapsamlı dövme terimleri sözlüğü yapılmış. Kitabı oluşturma aşamasında 51 kitap, 33 makale incelenmiş, 92 kaynak kişi ile görüşülmüş.