1989 Bulgaristan göçü:Bornova örneğinde sözlü tarih çalışması

Abstract

Bulgaristan Türkleri, Balkan coğrafyasında var olan toplumlar içerisinde Türk ve İslam kültürünün devamlılığını sağlayan asli unsurların başında gelir. Tarihsel süreç içerisinde yaşanan savaşlar, Türklerin Balkanlar'daki gerileyişi ile Bulgaristan Türkleri, bir zamanlar Türklüğün ve İslamiyet'in yayılması amacıyla yerleştikleri topraklarını terk etmek durumunda kalmışlardı. Bulgaristan Türklerinin 93 Harbi ile başlayan Anadolu'ya yönelik göçleri Büyük Göç olarak da tanımladığımız 1989 Göçü ile çok sayıda Türk'ün Türkiye Cumhuriyeti'ne zorunlu olarak göç ettirilmesi ile büyük oranda azalmıştır. Osmanlı'nın Balkan topraklarının yitirmesinin ardından kurulan Bulgaristan Devleti farklı dönemlerde ve yönetimlerde azınlıklara yönelik göç ettirme politikasını sürdürmüşlerdir. 1989 Göçü de Komünist rejimin başarısız asimilasyon uygulamalarının neticesi olarak tarihte yerini almıştır. Yakın tarihimizde gerçekleşen bu trajedik olay, asimilasyona ve zorunlu göçe tabi tutulan birçok Bulgaristan Türkü'nün hafızasında tazeliğini korumaktadır. Demir perdenin ardında yaşanan olaylar, dönemin baskı rejimi sebebiyle Türkiye ve dünya kamuoyunda çok sınırlı bir şekilde yer alabilmiştir. Sınırların açılması sonucu yaşanan Büyük Göç olayı ile Türkiye'ye göç eden birçok Bulgaristan Türkü uygulanan asimilasyonun ve zorunlu göçün tanıklarıdır. Bu çalışmada, İzmir'in Bornova kentine göç eden 1989 Bulgaristan göçmenleri ile yapılan görüşmeler ile Bulgaristan'da karşı karşıya kaldıkları asimilasyon ve baskılar neticesinde Türkiye'ye gerçekleştirdikleri göç ve yaşadıkları iskan ve uyum sorunlarına dair konular kendilerinin anlatımları ile çalışmada yer almıştır. Zorunlu göçe tabi tutulan kişilerin hatıralarından yola çıkarak derlenen görüşmeler, yakın geçmişimizde yaşanan asimilasyon ve ardından gerçekleşen büyük göç olayında yaşanan hadiselerin bilinmesinde önemli rol oynamaktadır.

Bulgarian Turks are one of the main elements of the continuity of Turkish and Islamic cultures in the societies existing in the Balkan geography. Historical wars have had to abandon the lands where the Turks settled in the Balkans and the Bulgarian Turks, where they once lived to spread Turkism and Islam. The Bulgarian Turks' immigration to Anatolia, which started with 93 War, was greatly reduced by the immigration of large numbers of Turks to the Republic of Turkey with 1989 Immigration which we have defined as Great Migration. The Bulgarian State, which was established after the disappearance of the Balkan lands of the Ottoman Empire, continued its policy of emigrating to minorities in different periods and in governments. The 1989 immigration took its place in history as a result of the failed assimilation practices of the Communist regime. This tragic event in our recent history preserves the freshness of the memory of many Bulgarian Turks who have been subjected to assimilation and compulsory nomination. The events that took place behind the Iron Curtain were very limited due to the repression regime in Turkey and the world public opinion. Many Bulgarian Turks who immigrated to Turkey with the event of the Great Migration experienced as a result of the opening of the borders are the witnesses of assimilation and forced migration which are applied. In this study, the discussions with Bulgarian immigrants in 1989 migrating to Bornova city of İzmir and the migration and settlement problems that they experienced in Turkey due to the assimilation and oppression they faced in Bulgaria took place in their work with their explanations. The interviews compiled from the memories of the compulsive people have played an important role in the knowledge of the assassins who lived in the recent past and the immigrants who were living in the aftermath of the great migration.