Vasfiye Özkoçak ile sözlü tarih görüşmesi

Abstract

1923 yılında doğan Vasfiye Özkoçak’ın babası Bayburtlu annesi Sivaslıdır. Her ikisi de Orta Asya’dan Türkiye gelmiş ailelerdir. Dışarıdan gelmelerine rağmen kendilerini Türkiyeli olarak görmektedirler. Annesi Sivas’ta koleje giden iki Türk kızından biridir, babası askerdir. Kurtuluş Savaşı döneminde Çanakkale'de yaşarlar. Babası emekli olduktan sonra İstanbul’a gelirler. Liseyi İstanbul’da İnönü Kız Lisesi’nde okuyan Özkoçak, üniversitede Edebiyat Faküktesi’ne girer. 1950’de Coğrafya bölümünü bitirir, birkaç yıl hocalık yapar. Öğretmen olarak atanamayınca gazetecilik okumak ister. Küçüklüğünden beri babasına gazete okur, anneleri onları gazeteye saygılı yetiştirir. Gazetecilik Enstitüsü’nden 1952’de mezun olan Özkoçak, gazeteci hocaların enstitüde çok ilgi görmesinden bahseder. Gazeteciliğe istihbarat biriminde başlar. 1950’li, 1960’lı yıllarda kadın gazeteci sayısı oldukça azdır. Uzun süre erkek gazeteciler tarafından zor durumlarda bırakıldığını söyler, hiçbiriyle işbirliği yapamaz. Çeşitli yerlerde muhabirlik yapan Özkoçak, maarif, adliye, polis, parti, esnaf ve işçi muhabirliği yapar. Gazetecilikte gerçek manada mesleki dayanışmanın geç geliştiğini düşünen Özkoçak, erkeklerin alamadığı dosyaları almaya, bir süre sonra onlar tarafından kollanmaya ve sevilmeye başlar. Zamanla onların Vasfiye ablası olur. 1961 anayasasıyla birlikte gazetecilikte sendikalaşma başlar. Sendika idare heyetine de giren Özkoçak, idare heyeti başkanlığına kadar yükselir. Darbe dönemlerinde basının asker tarafından büyük baskı gördüğünü görüşündedir. Ailesinde askerler bulunsa da hiçbir zaman darbecilerden olmadığını söyleyen Özkoçak, bu zamanlarda doğru haber yapma açısından gazeteciliğin çok zor olduğunu düşünür. Kadın olduğu için zaman zaman erkeklerin giremediği yerlere girip haber çıkarır. Arkadaşlık ilişkilerinin haber bulma açısından faydalı olduğunu söyleyen Özkoçak, gazeteciliğe başladığında teknik imkan olarak ellerinde sadece kalem ve kağıt olduğunu söyler. 1993’te gazeteden emekli olur. Gazeteci olmayan gazete sahibiyle iletişim kurmanın zorluğundan da yakınır.