Türkiye Komünist Partisinin sönümlenmesi

Abstract

Dünya komünist hareketinin tarihsel ve ideolojik gelişim süreci içinde Sovyetler Birliği'nin dağılması ile gelen likidasyon dalgası Üçüncü Enternasyonal geleneğini sürdüren tüm partileri etkilemiştir. Örgütsel yaşamı Sovyetler Birliği'nin desteğine bağlı illegal bir parti olan TKP ise daha derinden etkilenmiştir. Bu tez TKP'nin tarihsel gelişimi ve Sovyetler Birliği ile ilişkilerini; Türkiye'de Ekim Devriminin etkilerini; Türkiye komünist hareketi içinde TİP'in tarihsel gelişimi ve TKP ile ilişkilerini; TİP-TKP Birliği, TBKP ve SBP sürecini incelemekte; TKP'nin sönümlenme sürecinde rol oynayan etkenleri komünist dünyadaki ideolojik gelişmeler doğrultusunda irdelemektedir. Tezin ana yöntemi, TKP ve Türkiye'de Üçüncü Enternasyonal geleneğini sürdürmüş olan partilerde önemli görevler üstlenmiş kişiler, militan parti üyeleri ile sözlü tarih çerçevesinde sorunu irdelemek olmuştur. Bu kapsamda, giriş olarak dünya ve Türkiye komünist hareketinin tarihsel ve ideolojik gelişimi; 1. Bölümde TKP'nin 1973 Atılım Dönemi; 2. Bölümde 12 Eylül hareketi, TKP'nin yurt dışına çıkması, yönetim kadrosundaki ideolojik ve kişisel değişimler; 3. Bölümde TİP-TKP birliği ve TBKP'nin kurulması; 4. Bölümde TBKP'nin hukuksal ve örgütsel gelişimi, Glasnost ve Perestroyka doğrultusunda ortaya çıkan yeni politik düşünce; 5. Bölümde bu çerçevede yaşanan ideolojik değişim ve yasallaşma; 6. Bölümde ise SBP'nin kurulma sürecinde TBKP olgusu ve TBKP'nin kapatılması anlatılmaktadır.

Within the historical and ideological development of the world communist movement, the liquidation wave brought about by the collapse of the Soviet Union affected all parties of the Third International tradition. The Turkish Communist Party (TKP), which depended on Soviet support for the carrying out of its organisational activities, was deeply affected. This thesis aims to reveal the factors that led to TKP's liquidation in relation to ideological developments in the world communist movement. It analyses the historical development of the TKP; its relations with the Soviet Union; effects of the October Revolution; the Turkish Labour Party (TIP); TIP-TKP union; the Turkish United Communist Party (TBKP); and the Socialist Union Party (SBP). The methodology of the thesis is oral history, with analyses prepared through the interviewing of militant party members and those who carried out important missions in the party. The study describes the historical and ideological development of the communist movement in the world and in Turkey in the Introduction; the TKP's 1973 Atılım Period in Chapter 1; the September 12 intervention, TKP's forced exile from the country and the ideological and personal changes in its administration in Chapter 2; TIP-TKP union and the TBKP in Chapter 3; effects of Glasnost and Perestroyka in Chapter 4; ideological changes and the legalisation process in Chapter 5, and the TBKP phenomenon within the creation of the SBP and the closing of the TBKP in Chapter 6.