A critical reading of the Ottoman-Turkish hamam as a queered space

Abstract

Bu tez, Osmanlı-Türk Hamamı'nı queered bir mekan olarak analiz etmektedir. Sözlü tarihin öncelikli, kaynak taraması, anket çalışması ve alan çalışmasının ise yardımcı bilgi toplama yöntemleri olduğu kombine bir araştırma yöntembilimi izlemekteyim. Üçüncü bölümde, mimari tarih yazımında hamamın cinsiyetsiz bir arketip olarak inşa edildiğini, sanat tarihi, popüler edebiyat ve medyada ise cinsiyetli bir steryotipe indirgenmiş olduğunu tartışmaktayım. Dördüncü bölümde, hamamın son 40 yıldır nasıl Türkiye'deki kentsel queer kültürün bir parçası olarak çalıştığını analiz etmekteyim. Sözlü tarih görüşmeleri belirli queered hamamlarda görüşmecilerin mekansal pratikleri, cinsel performansları ve tecrübeleriyle ilgili birinci el veri sağlamaktadır. Görüşmelerin derinlemesine analizi, bu pratikler, performanslar ve tecrübeler arasında görüşmecilerin kimlik inşasına katkı sağlayan benzerlikler ve farklılıklar bulunduğunu göstermektedir. Bu benzerlik ve farklılıkları beşinci, altıncı ve yedinci bölümlerde her biri belirli mekansallık olarak kuramsallaştırılan üçlü bir kavramsal çerçevede analiz etmekteyim: kentsel dolap, performans sahnesi ve homososyal mekan. Sekizinci bölümde, hamamın üç farklı ikilik üzerinden karmaşık bir problem alanı olduğu sonucuna ulaşmaktayım: geleneksel ve modern, temsili ve gerçek, ticari ve sosyal.

This dissertation analyzes the Ottoman-Turkish hamam as a queered space. I follow a combined research methodology in which oral history is the primary method of gathering knowledge, while literature review, questionnaire survey and case analyses are supplementary. In Chapter 3, I argue that in architectural history writing, the hamam is constructed as a desexualized archetype, while in art history, popular literature and media it is reduced to a sexual stereotype. In Chapter 4, I analyze how the hamam works as part of urban queer culture in Turkey for the past 40 years. The oral history interviews provides first-hand data regarding the spatial practices, sexual performances and experiences of the interviewees in particular queered hamams. In-depth analyses of these interviews show that there are similarities and differences between practices, performances and experiences of the users, which contribute to their identity constructions. I analyze these similarities and differences within a tripartite conceptual framework, in Chapters 5, 6 and 7 consecutively, each of which has been theorized as a particular spatiality: an urban closet, a performance stage, and a homosocial space. In Chapter 8, I conclude that the Ottoman-Turkish hamam is a complex problem field which can be read through three dualities: the traditional and the modern, the representational and the real, the commodified and the social.