Göçmenlerin sağlık sorunları:ev hizmetlerinde bir alan araştırması

Abstract

Küreselleşmenin sonuçlarından biri olarak karşımıza çıkan uluslararası göç olgusunun günümüzde en belirgin özelliği göçün kadınlaşmasıdır. Bu kavram hem kadınların toplumsal cinsiyete dayalı iş bölümü ile şekillenen rollerini ulus ötesi gerçekleştirmeleri hem de kadın göçünün artık erkeklerden bağımsız gerçekleştiğine vurgu yapmaktadır. Türkiye'nin ‘yeni bağımsızlığını kazanan’ komşularından göç eden, sayıları konusunda her zaman çelişkili bilgiler bulunan göçmen kadınların büyük çoğunluğu ev hizmetlerinde çalışmaktadır. Bu çalışma içinde kullanılan araştırmada ev hizmetlerinde göçmen kadınların hem sağlık sorunlarını hem de bunları çözme biçimlerini saptamak amacıyla yürütülmüştür. Araştırma 15 göçmen kadın ve bir aracı şirket yöneticisiyle derinlemesine görüşmeler yapılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular arasında en çarpıcı olanı bu kadınların ruhsal sağlık durumlarının çeşitli düzeylerde etkilenmiş olduğudur. Bu durumda, başta ülkedeki yasadışı konumları olmak üzere kadınların yaşadıkları göç sürecinin, çalışma koşullarının, aileye ve memlekete duyulan yoğun özlemin önemli payı olduğu saptanmıştır. Kadınların bedensel sağlıklarının iyi düzeyde olduğu bunun da “sağlıklı göçmen olgusu” diye özetlenen sağlık açısından seçilmişlik ile ilişkili olduğu tahmin edilmektedir. Öte yandan göçmenler başta ekonomik gerekçelerle olmak üzere çeşitli nedenlerle sağlık hizmetlerinden yararlanmamaktadır. Bu boşluk, enformel yollardan ve geleneksel tedavi biçimleri ile doldurulmaya çalışılmaktadır. Özetle iş gücü piyasası koşulları altında ev hizmetlerinde çalışan göçmenlerin yerli işçilerden daha olumsuz koşullarda çalışmaktadır. Bu çalışma, başta sağlık hakları olmak üzere diğer sosyal haklar yönünden göçmenlerin ciddi biçimde korunmalarına duyulan insani gereksinime vurgu yapmaktadır.

The feminization of migration has been evident at immigration context that is one of the conclusions of globalisation. That concept emphasizes both women’s roles shaping by division of labour based on gender in transnational level and the immigration of women happening separately from men. 94 The great majority of women migrated from the “Newly Independent” and neighboring countries of Turkey, though the numbers of them are contradictory, are mostly employed at domestic services. The study used in this project was carried out to obtain information about both health problems of migrant women and types of coping with them. The research was executed through the method of in-depth interview with 15 immigrant women and an administrator from employment agencies. The most remarkable finding from this is the negative consequences of the migration on their mental health status. It is determined that the illegal status of women as well as their migration process, working conditions and the intense pine for their families and their home countries have the most striking role in this situation. Besides, it is seen that their physical health situations are good and this is presumed to be related with the situation of ‘healthy migrant effect” which is shortly to be selected in regards of health. On the other hand, immigrants can not utilize from health care services in consequence of several reasons, especially, economic problems. That gap is tried to complete by informal ways and traditional medicine. In brief, migrant workers working at domestic care services have worse working conditions than native workers. This study emphasizes the humanistic need for protecting migrant workers in regards of social rights, especially health rights.