Kimliğin tarihsel ve kültürel ortak inşası:Türkiye’de Balkan (Rumeli) göçmenleri

Abstract

Türkiye’deki Balkan göçmenleri, hem geldikleri ülke hem de etnik kimlik anlamında değişkenlik göstermektedir. Balkanlar’da Türk ve Müslüman’ın yaşadığı hemen her ülkeden Türkiye’ye kitlesel göçler yaşanmıştır. Dolayısıyla, Türk etnik kökenli ve Türk etnik kökenli olmayan farklı göçmen grupları, Türkiye’ye beraberlerinde getirdikleri ve aynı zamanda yeniden ürettikleri az veya çok farklı bazı kültürel değerlerinden dolayı dikkat çekmektedir. Nitekim, bu çalışmada, Türk, Boşnak ve Arnavut kökenli Müslüman göçmenlerin kimlik algısı, aidiyet oluşumları ve bunlara ilişkin söylem biçimlerinin sosyal ve kültürel açıdan taşıdığı anlamın açığa çıkarılması hedeflenmiştir. Bu noktada özellikle tartışılan konu heterojen bir kimlik yapısının başka bir deyişle çoklu-kimlik ve çoklu-aidiyet kavramlarının hangi Balkan göçmeni gruplar için ne derece geçerli olduğudur. Ayrıca, Türk etnik kökenli göçmenler ile Türk etnik kökenli olmayan Müslüman Balkan göçmenleri arasında kimlik inşa süreçleri veya kullandıkları kimlik formları bakımından ne türden farklılıkların olduğu irdelenmeye çalışılmıştır. Çalışma, Türkiye’de Balkan göçmenlerinin en yoğun olarak yaşadığı kentlerden biri olan İzmir’in göçmen mahallesi olarak bilinen bölgelerinde alan araştırmasına dayanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda, incelenen bölgeler özelinde Türk, Boşnak ve Arnavut kökenli Balkan göçmenlerinin kimlik ve aidiyet söylemlerinin analizi yapılmaya çalışılmış ve bu yönde göçmenlerin, kimlik ve aidiyet tanımlarında kullandıkları referanslarda belli bir farklılaşma görülse de özellikle Osmanlı mirası ve Müslümanlık çerçevesinde geliştirilen ortak bir Balkanlı kimliğinin ön plana çıkarıldığı gözlenmiştir.

Balkan immigrants in Turkey differ from each other both in terms of the country from they migrate and ethnic identity. Turkey has experienced mass migrations from almost every country in the Balkans where Turks and Muslims live. Thus, on account of their some distinctive cultural values that the Turkish and non-Turkish immigrant groups bring together by reproducing them they are conspicuous. Hence, in this research it is aimed at illuminating the social and cultural meanings of the identity-perception, belonging-forms and relative-expressive ways of Turkish, Bosnian and Albanian Muslim immigrants. At this point, the matter of in question is to what extent a heterogeneous identity structure in other words concepts of multiple-identity and multiple-belonging accord with different Balkan immigrant groups. The differences between the Turkish and non-Turkish Muslim immigrants in terms of processes of identity construction and identity forms they choose are also examined. The fieldwork is conducted in areas which are known as immigrant neighborhood in Izmir where the Balkan immigrants have already densely localized in Turkey. In this context, the identity and belonging discourses of Turkish, Bosnian and Albanian Muslim immigrants have been proved. In this direction, although there is some differentiation in terms of the references used by immigrants defining to identity and belonging, it is observed that a common Balkan identity which is developed especially in the frame of Ottoman heritage and Muslims is highlighted.