Gladio tipi örgütlenmelerin Türkiye'de yoğun eylemliliklerde bulunduğu 1990'lı yıllarda gazetecilerin öldürülme nedenleri ve bu dönemde Türkiye'de basının aldığı tavrın öldürülen gazetecilerin ardından okuyucuya sunulan haberlere göre incelenmesi

Abstract

Türkiye'de öldürülen gazetecilerin büyük bölümü 1990'lı yıllarda öldürülmüş ya da kaybedilmiş olmasına karşın, bu konuda kapsamlı bir çalışma yapılmamıştır. Buradan hareketle 1990'lı yıllarda öldürülen veya kaybedilen gazetecileri konu olan bu çalışma kaynak taramasına, mülakata ve kapsamlı bir gazete arşivi araştırmasına dayanmaktadır. Çalışmada, 1990'lı yıllarda Türkiye'deki derin devlet projesi gladio örgütlenmelerinin yoğun faaliyetleri göz önünde bulundurularak, bu örgütlerin ekonomik siyasi yapılanması, devlet ve derin devlet kavramlarından başlanarak gladio örgütlerinin gazeteciliğe bakış açısına kadar incelenmiş, gazeteci cinayetleriyle gladio örgütlerinin ilişkisi araştırılmıştır. Gazeteci meslek örgütlerinin Türkiye'de öldürülen gazetecilere dair yayınladıkları listeler ve bunlardaki farklılıklar, hatalar irdelenmiş, hangi isimlerin neden bu listelerde olup, hangi isimlerin neden olmadığının eleştirisi yapılmıştır. 1990'lı yıllarda Türkiye'deki siyasi yapı, basın üzerindeki baskılar ve gazetelerin ekonomik yapılanması incelenmiştir. Bu dönemde gazetecilerin Türkiye'de içinde bulundukları atmosferin anlaşılması açısından da dönemin tanıklarından yararlanılan bir sözlü tarih çalışması yapılmıştır. Çalışmanın temelini oluşturan bölümde ise kapsamlı arşiv çalışması dahilinde dönemin gazetelerinin gazeteci cinayetlerine ne oranda, belirledikleri hangi kriterlere göre duyarlılık gösterdiğinin tespitine tek tek gazeteler ele alınarak varılma amaçlanmıştır. Gazetelerin 1990'lı yıllarda gazeteci cinayetleri konusunda ne oranda kamuoyu oluşturma görevini yerine getirdiği ve gazeteciler arasında mesleki dayanışma ise arşiv çalışması dahilinde sorgulanan diğer unsurlar olmuştur. Sonuç olarak bu çalışmayla 1990'lı yılara dair gazeteci meslek örgütlerinin öldürülen gazeteciler listesindeki isimler hakkında, en az üç dört gazete üzerinden bilgi edinilebilecektir. Çalışmada, 1990'lı yıllarda birçok gazetecinin, öldürülmesinden veya kaybedilmesinden gladio örgütlenmelerinin sorumlu olduğu, dönemin gazetelerinin cinayetlere kendi sermaye yapısı veya siyasi yapısına göre duyarlılık gösterdiği, muhalif basın dışında cinayet nedenlerinin sorgulanmadığı, kamuoyu yaratma gibi sorumluluklarını yerine getirmediği, gazeteciler arasında mesleki dayanışmanın bulunulmadığı tespit edilmiştir.

Most journalists were killed or died in Turkey in the 1990s, although there has not been a comprehensive study on this issue. Which subject is that journalists who were killed or 'lost' in the 1990's, is based on interviews, an extensive research and a newspaper archive. In this study, Gladio of Turkey's deep state, was investigated with political economic structure starting with the concepts of state and its perspectives to journalism and journalist murders by considering of intensive activities of these organistaions. The lists and its differences and errors which published by journalist organisations were investigated and criticised which is why it was on the list of names, which is why the names were not. In this study, political structure, pressures on media and economic structures in Turkey in 1990's. During this period, because of appearing the 'zeitgeist', an oral history was conducted. In this study which forms the basis of extensive archival research in section, that aims by succeeding by taking the individual newspapers, was what propotion of murder of journalists. What proportion which fulfills the task of creating public opinion and solidarity among professional journalists are the other factors that queried within the archive project. In conclusion, it may possible getting information about killed in the name of journalists in the 1990's by the way of at least three or four newspapers. In this study, killing or losing of many journalists is because of gladio organization, pressing the opposition outside the inquiry into the causes of crime, such as creating public opinion has failed to fulfill its responsibilities and instance there were Professional solidarity among journalists.