Kemaliye, Başpınar'da geleneksel konutların yapım tekniklerinin incelenmesi ve M. Tamer Aksoy Evi restorasyon önerisi

Abstract

Başpınar Köyü'nün geleneksel konutlarının yapım tekniklerinin incelendiği ve M. Tamer Aksoy'a ait dört katlı kagir evin rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin hazırlandığı çalışma altı bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, çalışmanın amacı, kapsam ve yöntemi, ikinci bölümde ise Başpınar Köyü'nün fiziksel yapısının ve coğrafi özelliklerinin, tarihi gelişiminin ve sosyal yapısının mimariye olan etkisi incelenmiştir. Yirmi beş gün süren alan çalışmalarında, mevcut 1/1000 hali hazır haritası altlık olarak kullanılmış ve köye ait ayrıntılı mimari analiz çalışmaları yapılmıştır. Bu bağlamda yerleşmedeki yapıların kat adetleri, yapıların işlevsel özellikleri, dönem analizleri, yapım sistemleri ve malzemeleri, özgünlük durumları tespit edilerek haritalar üzerine işlenmiştir. Köydeki yapıların geleneksel yapım tekniklerinin ve kullanılan özgün malzemelerin incelenmesi, koruma sorunlarının tespit edilmesi ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi amacıyla, içine girme izni alınan yirmi konut yapısının yapım sistemi ve yapı elemanları incelenmiş, fotoğraflarla belgelenmiş ve 1/10–1/5 ölçekli detay çizimleri yapılmıştır. Tez çalışması kapsamında, M. Tamer Aksoy'a ait dört katlı evin rölöve çizimleri yapılmıştır. 1970 ve 1973 yıllarına ait fotoğraflar, ev sahipleri ve yerel yapı ustaları ile yapılan sözlü tarih çalışmaları doğrultusunda evin restitüsyon projesi hazırlanmıştır. Yapının hali hazır durumu ve kullanıcı ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yeni bir işlev kazanması ve korunmasına yönelik bir restorasyon projesi çizilmiştir. Anadolu'nun doğusunda kırsal bir yerleşme olan Başpınar, yerleşik nüfusunun büyük bir bölümünü kaybetmiş fakat özgün mimari dokusunu ve karekteristik özelliklerini büyük oranda koruyarak günümüze kadar ulaşabilmiştir. Yapılan çalışmanın Başpınar'da ve benzer mimari özellik gösteren Fırat Havzası'ndaki diğer yerleşmelerde yapılacak olan araştırma ve koruma çalışmalarına katkı sağlaması umulmaktadır.

The study in which the construction techniques of traditional houses in Başpınar Village are examined and restitution, building survey and restoration projects of M. Tamer Aksoy's four-floored-masonry house are prepared comprises of 6 chapters. In the first chapter, the purpose, scope and method of the study is introduced and the second chapter covers the effect of physical structure, geographical features, historical development and social structure of Başpınar village towards architecture. In the studies taking 25 days, its existing 1/1000 map was used as base and the arhitecture of village was analysed in detail. In this respect, the number of floors of the constructions in location, functional features of the constructions, period analysis, production systems and materials, authenticity were determined and recorded on the map. On the purpose of the examination of traditional construction techniques in the village and authentic materials used in constructions, the determination of protection problems and the development of suggestions for solutions, the costruction system and elements of 20 houses, which were entered with permission, was examined, documented with photos and detail drawings with 1/10-1/5 scale were made. In scope of the study, the building survey drawings of M. Tamer Aksoy's four floored-house were made. In accordance with photos taken 1970 and 1973, the interviews on the history of house with landlords and local master builders, the restitution projects of house were prepared. By taking the existing situation of the construction and user needs into account, a restoration project was drawn in order to protect and get the house to gain a new function. Başpınar, a rural location in east Anatolia, lost most of its inhabitants but protecting its authentic architectural texture and characteristic features, it has been come until today. Hopefully, this study will contribute to other researchs and protection works conducted in Başpınar and Euphrates river valley which has similar architectural features to Başpınar.